Visie van Centric
In gesprek met Eelco Pet en Jeroen van Amersfoort
Een kwaliteitsverbetering op alle fronten
Flexibele software, ‘location intelligence’ en monitoring. In gesprek met Eelco Pet en Jeroen van Amersfoort van Centric gaat uiteraard over ICT. Maar ook over onderwerpen als anders samenwerken. En het Digitaal Stelsel Omgevingswet? Dat is zo slecht nog niet.
Je kunt wel stellen dat het twee ‘oude rotten’ zijn in het vakgebied van de leefomgeving. Eelco Pet en Jeroen van Amersfoort houden zich allebei al jaren bezig met de leefomgeving. Pet komt uit de softwarehoek, Van Amersfoort uit de milieuadvieswereld. Inmiddels werken ze beiden meer dan tien jaar voor Centric. In hun huidige functies houden ze zich bezig met de oplossingen voor de leefomgeving die het softwarebedrijf ontwikkelt. Pet als business development manager Omgevingswet, Van Amersfoort als product manager Omgevingswet. Pet: “Zonder goede ondersteunende ICT is veel wetgeving eigenlijk niet meer uitvoerbaar. Ik vind het leuk om te onderzoeken wat nodig is om wetgeving zo goed mogelijk te implementeren en om de gebruiker die die wetgeving uitvoert, zoveel mogelijk te ontzorgen.” Centric doet dat met diverse oplossingen, waaronder een nieuwe online dienst voor de leefomgeving.
Meer kwaliteit
Welke kansen biedt de Omgevingswet in het beter vormgeven van de leefomgeving? In de kern gaat het om een kwaliteitsverbetering op alle fronten, zeggen ze: op het gebied van dienstverlening, van gebiedsontwikkeling, van bouwen, van het werken aan de grote transities voor klimaat en energie. Van Amersfoort: “Bij de nieuwe wet hoort een andere manier van werken. Alleen als hecht wordt samengewerkt, haal je het maximale uit de ruimte die de Omgevingswet biedt. Daarvoor is een gedragsverandering nodig en dat kost tijd, dat is er niet meteen als de wet van kracht wordt.” Pet vult aan: “Ik denk dat het goed is dat de ambities zijn afgeschaald en dat gemeenten in de transitieperiode na de invoering van de wet, de tijd krijgen om deze nieuwe manier van werken in te voeren. Dat is echt anders en het duurt lang om dat goed tussen de oren te krijgen. De invoering van de wet is een eerste stap, gemeenten zullen zich eerst richten op het voldoen aan de wet. Daarna zullen ze doorgroeien naar een echt andere manier van werken.” Die transitie hoeft overigens geen tien jaar te duren, voegt hij eraan toe: “Als iedereen de kansen en mogelijkheden ziet van de Omgevingswet en de ICT groeit daarin mee, dan denk ik dat het heel hard kan gaan.”
Risico: het wegvloeien van kennis
Natuurlijk kleven er ook risico’s aan de invoering van de Omgevingswet. Volgens Pet liggen die vooral op het terrein van kennis: “Steeds meer werk waar gemeenten verantwoordelijk voor zijn, is uitbesteed. Aan Omgevingsdiensten, aan adviesbureaus en straks ook aan externe toetsers in het kader van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Daarmee ontstaat de kans op kennisleegloop bij gemeenten, terwijl zij wel de regie blijven voeren.” Ook op juridisch vlak ziet hij risico’s: “Ik zie gemeenten vanwege tijd- en capaciteitsgebrek regels uit de bruidsschat overnemen en de oude bestemmingsplannen als uitgangspunt nemen, zonder hier echt goed naar te kijken. Die zijn echter opgesteld onder het oude regime. En dat past mogelijk niet onder de nieuwe wetgeving. Daar kom je pas achter als je in de praktijk wordt geconfronteerd met een initiatief dat die regels raakt en dan moet je keuzes maken die geen van de partijen meerwaarde bieden.”
DSO
Opvallend genoeg noemen beiden het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) niet als een risico, terwijl velen die zich bezighouden met de invoering van de Omgevingswet kritisch zijn over het DSO. “Daar liggen landelijk nog wel een aantal uitdagingen, maar wij voorzien geen echt grote problemen. De ondersteunende ICT zal niet meteen een 10 scoren, maar een voldoende wordt het zeker wel,” zegt Pet. Van Amersfoort: “De ontwikkeling van het DSO wordt vaak geschetst als een traag proces, maar dat valt wel mee. Het is enorm complexe materie. Ik vind dat ze al een behoorlijke prestatie hebben neergezet met wat er tot nu toe is gebouwd.” Als goed voorbeeld noemen ze de mogelijkheid voor samenwerken. Pet: “Voor een goede uitvoering van de Omgevingswet is het essentieel dat je dingen in samenhang doet, integraal, en informatie en kennis deelt. Het gevaar was dat er meerdere samenwerkingsplatforms zouden ontstaan, die niet of heel moeilijk met elkaar communiceerden. Daar zijn de ontwikkelaars van het DSO op ingesprongen. Ze hebben in het DSO een voorziening ingebouwd, waar alle partijen mee kunnen verbinden vanuit de softwareoplossingen. Dat vind ik een mooie prestatie, waarmee het DSO zijn meerwaarde bewijst.”
“Datagestuurd werken is een cruciaal onderdeel bij de transitie van de Omgevingswet”
Eelco Pet
Flexibele software
Centric biedt een SaaS-dienst waarmee gemeenten alle werkzaamheden voor de Omgevingswet kunnen doen. Zoals procesafhandeling rondom vergunningverleningen, (mobiel) toezicht en handhaving. De software integreert met het opstellen en beheren van visies, Omgevingsplannen en toepasbare regels. De software is anders dan wat Centric gangbaar ontwikkelt, vertellen Pet en Van Amersfoort. Van Amersfoort: “Het is zo gemaakt dat het gemeenten met verschillende ambitieniveaus ondersteunt. De meeste software leidt een gebruiker lineair door een proces. Dat is dit niet, deze software is flexibel in te zetten, afhankelijk van de stappen die gemeenten zelf in hun processen willen nemen.” De manier waarop het wordt doorontwikkeld is ook anders, vertellen ze. Dat gebeurt niet met een paar grote releases per jaar, maar kortcyclisch. Van Amersfoort: “Elke twee weken wordt nieuwe functionaliteit toegevoegd.
We merken dat onze klanten daardoor op een andere manier betrokken zijn. Ze wachten niet meer af wat er op ze afkomt, maar nemen actief deel aan sessies waarin we bespreken wat er aankomt aan veranderingen en uitbreiding van de software. Ik vind het heel positief dat we zo dicht bij onze klanten zitten, het is een heel leuke manier van werken.” Pet trekt een parallel met de Omgevingswet: “Essentieel voor de werking van de Omgevingswet is dat alle belanghebbenden vroegtijdig worden betrokken bij het maken van plannen. We doen dat nu als IT-leverancier ook met onze klanten voor de oplossingen voor de leefomgeving. We hebben elke week contact met al onze klanten, stellen wat we ontwikkelen binnen twee weken beschikbaar en verwerken direct daarna de feedback die we daarop krijgen. Dat werkt super.”
Location intelligence
De SaaS-dienst voor de leefomgeving is in eerste instantie gericht op het proces van vergunningverlening, omdat de meeste gemeenten daar in de eerste fase van de invoering van de wet de meeste behoefte aan hebben. De dienstverlening zal daarna groeien met ondersteuning van alle fases voor de inrichting van de leefomgeving. “Meer naar de voorkant, meer naar het ondersteunen van participatie,” zegt Pet. En naar de achterkant, naar toezicht en handhaving. Monitoring wordt heel belangrijk voor een goede uitvoering van de Omgevingswet, zowel aan de voorkant als aan de achterkant van het proces. Van Amersfoort: “Je wilt aan de voorkant zoveel mogelijk inventariseren wat er leeft bij inwoners. Niet alleen bij de groep die actief participeert, maar bij zoveel mogelijk inwoners. Daarvoor kun je tools als SentiMeter inzetten, die samen is ontwikkeld met Textgain, een bedrijf waarmee wij samenwerken. Zij brengen emoties op social media in beeld met natural language processing rondom een bepaald onderwerp, zoals bouwen of energie. Omgevingsmanagers in gemeenten kunnen dat gebruiken om breed inzicht te krijgen in wat er leeft.” Ook voor toezicht en handhaving kan technologie belangrijke ondersteuning bieden. Een mooi voorbeeld daarvan is de Meetfiets (hierover verscheen dit artikel op de website van Centric). Pet: “Als je de ruimte die de Omgevingswet biedt voor het goed inrichten van de leefomgeving optimaal wilt gebruiken, dan zul je continu feedback moeten ophalen, kijken wat wel en niet werkt en steeds moeten bijstellen.”
Naast monitoring is het delen van informatie en kennis cruciaal voor het realiseren van de ambities van de Omgevingswet, besluit Pet. “Als Centric besteden we daarom veel aandacht aan ontwikkelingen die het mogelijk maken dat data beschikbaar zijn waar je ze nodig hebt. Het op het juiste moment beschikbaar hebben van betrouwbare data is de sleutel. Een mooie term hierbij, die onze partner Geodan duidelijk naar voren brengt, is ‘location intelligence’: dat je altijd weet wat er nu speelt op een plek, wat er speelde, wat er gaat spelen en hoe dat elkaar beïnvloedt. Datagestuurd werken is een cruciaal onderdeel bij de transitie van de Omgevingswet.”
“Alleen als hecht wordt samengewerkt, haal je het maximale uit de ruimte die de Omgevingswet biedt”