De grootste transitie in het sociaal domein is pas acht jaar oud: in 2015 landden de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Participatiewet en de Jeugdwet in het gemeentelijk werkveld. Gezamenlijk beslaan ze een enorm gebied en met name de Wmo en Jeugdwet bevatten nieuwe taken, die met wisselende mate van succes zijn opgepakt.

“We moeten steeds meer doen met minder geld, terwijl de verwachtingen van de burger stijgen,” zegt Rob van Straaten van de gemeente Enschede. “Aan de ene kant willen we mensen zelfredzamer maken, aan de andere kant willen we graag helpen en dingen oplossen voor de burger. Het vinden van balans daarin is onze grootste uitdaging.”

Van Straaten is een man van de uitvoering die de dingen graag praktisch maakt. “Het overgrote deel van de mensen die bij de gemeente komen heeft één probleem. Bijvoorbeeld ‘ik heb geen inkomen’ of ‘mijn vader komt de trap niet meer op’.” Severin Kloos valt hem bij: “Als we die mensen zo goed en zo efficiënt mogelijk helpen, ontstaat ruimte voor hulp bij de complexe vragen rondom meervoudige problematiek.” Dit moet zoveel mogelijk digitaal aan de voorkant worden geregeld, stellen beide. Zo kan de ambtelijke capaciteit voor menselijke aandacht, dat wat een computer niet kan, worden ingezet waar ze het hardst nodig is. En die digitale oplossingen hoeven niet door elke gemeente apart te worden bedacht. Want ook al werken gemeenten in Nederland ieder op hun eigen manier, de vragen van inwoners zijn overal dezelfde. Van Straaten: “De digitale oplossingen kunnen dus ook dezelfde zijn.”