Omgevingswet
Leana Vlok & Tristan Koch
Leana Vlok
Zelfstandig implementatiecoach Omgevingswet
Start vandaag met integraal werken
De burger snakt naar duidelijkere regels vanuit overheden, zegt Leana Vlok. “Overheden noemen de omgevingswet complex, maar ik noem het achterstallig onderhoud. Jarenlang zijn regels en plannen op elkaar gestapeld tot de wet- en regelgeving in dit domein volkomen onoverzichtelijk is geworden. Integraal of samenhangend werken kan vandaag al beginnen, door vooraan in de besluitvorming te praten met collega’s, ketenpartners en inwoners.” Zo leerde de gemeente Leidschendam van de veiligheidsregio dat wanneer liften in woontorens breed genoeg zijn voor een brancard en twee mensen, de brandweer mensen minder vaak uit het raam moet takelen. Kleine moeite bij de bouw, grote besparing op de lange termijn.
Participeren
”Bij Centric hebben we ook niet gewacht,” zegt Tristan Koch, Business Unit Manager Belastingen & Vastgoed. “Onze applicatie voor vergunningen, toezicht en handhaving is klaar en we blijven doorontwikkelen. Elke twee weken leveren we een update op. Eigenlijk kan ik zeggen: hoe meer vertraging er optrad in de inwerkingtreding van de wet, hoe robuuster de applicatie werd.” Hier is een parallel te trekken met besturen. Wie nu al begint met integraal werken, staat een stuk steviger wanneer de wet van kracht wordt.
Neem bijvoorbeeld burgerparticipatie, een belangrijk onderdeel van de Omgevingswet. Digitalisering kan daar nu al bij helpen, bijvoorbeeld bij het vergaren van milieugegevens die burgers verzamelen en het opzetten van online consultaties en inspraakmomenten. “De burger heeft een informatiepositie die we serieus moeten nemen,” zegt Koch. “Hun betrokkenheid is waardevol. Wanneer burgers helpen de leefomgeving te bepalen, ontstaat een plan dat breed gedragen wordt door de samenleving.” Vlok is het daarmee eens en geeft aan dat de bestuurder dan wel aan de voorkant moet aangeven waar burgerparticipatie gewenst is en op welke manier. “Maak een keuze.”
Betere regels
Keuzes maken vraagt om loslaten en dat is heel moeilijk voor bestuurders, weet Vlok. “De Omgevingswet vraagt dat niet alles geregeld wordt en ook dat betekent loslaten.” Met de gemeente Leidschendam werkt de adviseur aan het omzetten van juridische regels naar toepasbare regels. “Over het aanvraagproces voor dakkapellen gingen we ook in gesprek met de afdeling handhaving, omdat zij onderdeel zijn van het hele proces. Zij gaven aan dat er niet wordt gehandhaafd op dakkapellen. Waarom zouden we daar dan een proces voor inregelen, als het in de praktijk nooit wordt uitgevoerd?” Koch zegt: “We willen niet meer regels, we willen regels waar ze waardevol zijn. Als u een gemeente in Twente bent, heeft u de bruidsschat aan regelgeving over de Noordzee niet nodig.” Vlok: “Waar wilt u zich als bestuurder op richten? Ik zeg het weer: maak een keuze.”
Ga praten
“Een gezonde en veilige leefomgeving voor iedereen is alleen mogelijk wanneer u gaat praten met uw ketenpartners, zoals de GGD en de veiligheidsregio,” stelt Vlok. “Een gezonde en veilige leefomgeving creëren kan niet van achter een bureau. Naar buiten gaan en met anderen praten is een normale manier van werken, want niemand weet alles. Dat maakt het betrekken van anderen in besluitvorming volkomen logisch. Spar even met een collega, bel die partner.”
Koch adviseert gemeenten om momenten te organiseren met ketenpartijen om bij te praten en ervoor te zorgen dat iedereen dezelfde informatie heeft. “Dat vraagt nu om voorbereiding en ja, het is een andere manier van werken, maar de winst is een betere leefomgeving. Dat moet toch iedereen aanspreken met een gevoel van maatschappelijke betrokkenheid,” zegt Koch.
Tristan Koch
Business Unit Manager Belastingen & Vastgoed
Groen met voorzieningen
De nieuwe manier van werken is niet alleen voor ontwikkelingen die groots en meeslepend zijn. Sterker nog, het is waarschijnlijk een goed idee om relatief klein te beginnen om aan het idee van ‘ontkokering’ te wennen. Vlok illustreert met een laatste voorbeeld uit de praktijk. Een wethouder had gepleit voor de aanleg van een park, in het kader van gezondheid en beweging. “Groen, groen groen, alles moet groen,” zegt Vlok. Het park kreeg een centraal theehuis en wat bankjes, maar de mensen bleven weg. Uit gesprekken met collega’s en inwoners bleek dat er te weinig voorzieningen waren. Wat ontbrak waren strategisch geplaatste openbare toiletten, hondenuitlaatveldjes en fietspaden. Een park heeft meerdere functies, dan is het ook logisch om met meerdere partijen te praten over de aanleg.”
slimme Vragen
- Waar precies wilt u burgerparticipatie en op welke manier?
- Wat zien uw inwoners in het Digitaal Stelsel Omgevingswet? Heeft u zelf weleens een dakkapel aangevraagd?
- Hebben inwoners de beschikking over dezelfde informatie als uw gemeente?
- Overal dezelfde regels betekent geen uitzonderingen, ook niet voor uw bestuurlijke stokpaardje(s). Bent u klaar om los te laten?
