Common Ground
Eddy van de Werken
Eddy van de Werken
Business Development Manager
Het bestuurlijke belang van Common Ground
De informatiesystemen waar gemeenten mee werken, zijn de basis voor het functioneren van een gemeente. Ambities in de dienstverlening en de uitvoering, van schuldhulpverlening tot het bouwen van woningen, kunnen alleen gerealiseerd worden als de informatievoorziening dit goed ondersteunt. Dat is de reden dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), gemeenten en marktpartijen sinds een aantal jaren samenwerken aan een modernisering van de gemeentelijke informatievoorziening. Dat doen ze onder de noemer Common Ground. Common Ground is een informatiekundige visie op een moderne gemeentelijke informatievoorziening, die gemeenten in staat stelt om sneller en flexibeler in te spelen op vraagstukken in de samenleving.
Stapsgewijs
De VNG, gemeenten en marktpartijen hebben gezamenlijk een aantal leidende principes geformuleerd, waaraan deze nieuwe gemeentelijke informatievoorziening moet voldoen. Een belangrijk principe betreft het omgaan met gegevens. Nu nog worden gegevens uit bronsystemen, zoals die van het Kadaster en de Basisregistratie persoonsgegevens (BRP), gekopieerd en opgeslagen in de verschillende applicaties waarin deze gegevens nodig zijn. Dat gaat straks anders, want het uitgangspunt wordt dat gegevens altijd vanaf één plek worden gebruikt: het bronsysteem, zoals het systeem van het Kadaster.
Dit vraagt de nodige technische aanpassingen. Er worden onder meer standaarden afgesproken waarmee deze gegevens bevraagd kunnen worden. Op dat vlak zijn inmiddels meerdere standaarden gerealiseerd: voor het ophalen van gegevens uit bronsystemen zoals de BRP en het Kadaster. Ook voor het uitwisselen van gegevens met zaaksystemen, systemen die veel gemeenten gebruiken om aanvragen van burgers en bedrijven te behandelen, heeft de VNG standaarden vastgesteld. Gemeenten en leveranciers maken afspraken over de implementatie van deze standaarden in de software, de uitfasering van te vervangen standaarden en de financiering hiervan. Op deze manier wordt er stapsgewijs gewerkt aan een moderne gemeentelijke informatievoorziening.
Samen
De informatievoorziening van gemeenten is een groot en complex geheel, die vervang je niet zomaar. De continuïteit van de gemeentelijke dienstverlening en uitvoering mag immers niet in gevaar komen. Daarom is voor de overgang naar Common Ground een transitieperiode van tien jaar gereserveerd. In die tijd zullen gemeenten geleidelijk hun informatievoorziening vervangen of aanpassen aan de principes van Common Ground. Het is een ontwikkeling die gemeenten en de VNG samen met IT-leveranciers doormaken. Het grootste deel van de gemeentelijke informatievoorziening wordt immers door leveranciers ontwikkeld en onderhouden. Ruim honderd leveranciers ondertekenden het Groeipact Common Ground, waarin ze de principes onderschrijven en aangeven actief mee te doen aan de ontwikkeling van toepassingen die voldoen aan de principes. Centric is één van de ondertekenaars van het Groeipact. Eddy van de Werken, die zich bij Centric bezighoudt met Common Ground: “Als leverancier geven we daarmee aan dat we Common Ground begrijpen en dat we er graag een bijdrage aan leveren. We zien ook dat gemeenten of enkele leveranciers dit alleen niet kunnen, we moeten dit samen doen.”
Modern en flexibel
Weinig wethouders en gemeenteraadsleden zullen zich actief bemoeien met de informatievoorziening van hun gemeente. Waarom gaat Common Ground hen dan toch aan? Omdat het de basis is voor het realiseren van hun politieke ambities, zegt Van de Werken. De kernwoorden van Common Ground zijn ‘modern’ en ‘flexibel’. De informatievoorziening moet zodanig zijn ingericht, dat je bijvoorbeeld een nieuwe toepassing snel kunt invoeren. Vaak heeft een toepassing gegevens nodig uit andere systemen en daarvoor heb je een standaard voor gegevensuitwisseling nodig. Precies dat soort standaarden worden in Common Ground ontwikkeld.
Van de Werken noemt nog een belangrijk argument waarom Common Ground relevant is voor wethouders en gemeenteraadsleden: “Eén van de uitgangspunten van Common Ground is ‘eenmalig ontwikkelen en meervoudig gebruiken’. Dat betekent dat wat een gemeente of een groep gemeenten met een leverancier ontwikkelt, door alle gemeenten te gebruiken is. Een gemeente hoeft dus niet zelf het wiel uit te vinden, maar kan gebruikmaken van wat elders al ontwikkeld is. Daardoor kun je als gemeente je dienstverlening vernieuwen, op basis van wat elders bedacht en gerealiseerd is.”
Kosten en opbrengsten
Verandering kost geld, dat geldt ook voor de aanpassingen die gedaan moeten worden in het kader van Common Ground. “Door aanpassingen door te voeren op logische momenten en goed met elkaar af te stemmen, kan voorkomen worden dat deze kosten onnodig hoog worden,” zegt Van de Werken. Een aantal initiatieven levert toegevoegde waarde voor inwoners en bedrijven en kunnen zo ook maatschappelijke kosten beperken. De financiering van deze ontwikkelingen is zeker een aandachtspunt voor wethouders en raadsleden. Het is duidelijk waarom bestuurders en raadsleden enige basiskennis van Common Ground nodig hebben.
Als de organisatie keuzes maakt over de informatievoorziening, bijvoorbeeld bij een aanbesteding, dan is het belangrijk om erop te letten dat de principes van Common Ground worden toegepast, zegt Van de Werken. Ook is het goed om te onderzoeken of je kunt aansluiten bij pilots die andere gemeenten samen met leveranciers uitvoeren, vaak via de VNG. Er lopen diverse pilots binnen Common Ground die concrete gemeentelijke vraagstukken aanpakken. Sluit daarbij aan als het kan, zegt Van de Werken. “Er wordt op veel plekken gewerkt aan Common Ground en dat zal de komende jaren alleen maar groeien. Ik raad elke gemeente aan om daaraan mee te doen.”
slimme Vragen
- Nemen we de principes van Common Ground mee in de opdrachten die we geven aan onze leveranciers?
- Welke voordelen levert dit op, in onze dienstverlening en voor onze bedrijfsvoering?
- Zijn er initiatieven in het land waar wij als gemeente bij kunnen aansluiten?
- Hoe kan mijn gemeente samen met de VNG Common Ground verder vormgeven?
- Wat betekent Common Ground voor mijn begroting, waarmee moet ik rekening houden?
