3 decentralisaties
Meer doen
met minder poen
In de afgelopen jaren hebben gemeenten er flink meer taken bij gekregen – Jeugdzorg, de AWBZ, de bredere verantwoordelijkheden in de Participatiewet – terwijl de budgetten alleen maar slonken. Hier is een deadline, zei het Rijk, geven jullie er zelf invulling aan? Geen wonder dat het – zelfs vijf jaar na in de invoering van de decentralisaties – nog zoeken is naar de beste uitvoering van die vaak complexe, oh zo belangrijke zorgplicht van gemeenten aan hun inwoners.
Tot 2015 had zo’n beetje elk aandachtsgebied in het sociaal domein – zorg, jeugdzorg, werk en inkomen – een eigen afzonderlijk loket waar mensen met hun hulpvraag terecht konden. Na de decentralisaties moest er breder worden gekeken dan alleen die ene afgebakende zorgvraag waar iemand voor aanklopte; soms komt een probleem nu eenmaal niet alleen.
Zaak dus om in integrale wijkteams vanuit meerdere specialismen te kijken naar de situatie van degene die hulp nodig heeft. Zo’n bredere blik is ook heel raadzaam voor effectieve, duurzame hulpverlening. Tegelijk plaatst het hulpverleners voor de nodige uitdagingen: een totaaloverzicht krijgen van het ‘probleemgezin’, een integrale aanpak bedenken en efficiënt samenwerken met ketenpartners, ofwel: één gezin, één plan, één regisseur. Hoe krijg je dat allemaal op een goede manier georganiseerd?
Van eenvoudige aanvraag tot complexe case
Verreweg de meeste hulp- en zorgvragen van burgers zijn eenvoudig en daardoor makkelijk automatisch af te handelen. Bijvoorbeeld een dame van 83 die verlenging wil van de huishoudelijke hulp die zij al jaren krijgt. Of een man die een rolstoel aanvraagt. Dan is klip en klaar wat er moet gebeuren.
Lastiger zijn de ingewikkelde, afwijkende gevallen waar mensen zelf onvoldoende overzicht hebben om hun eigen situatie te verbeteren. De problematiek is dan niet enkelvoudig, maar beslaat meerdere levensgebieden. Je kunt hier denken aan schulden, verslaving, psychiatrische problematiek, schoolverzuim ect.
Wanneer de problemen zich zo hoog opstapelen dat het gezin er zelf niet meer uitkomt, dan zijn er professionals nodig die de diepte in gaan om overzicht te creëren. Dan is het tijd om alle levensgebieden door te kunnen lichten en gecoördineerd weer op orde te krijgen, onder begeleiding van één regisseur, ofwel: sociale regie.
Productmanager Martijn Siegelaer:
‘De tools van de professional moeten aansluiten op de praktijk’
Cv:Productmanager Consultant Suite4Sociale Regie Wijkregisseur Rotterdam
“Ruim 15 jaar ben ik betrokken geweest bij de softwareontwikkeling binnen het Sociaal Domein. Na een paar kleine uitstapjes ben ik betrokken geraakt bij een commerciële organisatie die inwoners met een uitkering in Rotterdam begeleidt naar het opdoen van werkervaring door ondersteuning te bieden aan andere inwoners die hier behoefte aan hadden. Denk hierbij aan het koken voor eenzame ouderen of het opzetten van ‘woningen van de buurt’ waar we werkervaringsplaatsen inrichtte en cursussen verzorgden.
Eind 2015 ben ik bij Centric begonnen als consultant binnen het Sociaal Domein en specifiek gericht op Suite4Sociale Regie. Als leading consultant ben ik na 2 jaar productmanager geworden van dezelfde applicatie. Door de implementaties die ik bij de gemeenten heb uitgevoerd weet ik als geen ander tegen welke vraagstukken een gemeente aanloopt als het gaat om integraal en domein-overstijgend werken.
In mijn huidige rol heb ik de gelegenheid om deze applicatie door te ontwikkelen op een wijze waarbij deze de professional ondersteunt en helpt heldere regie te voeren over complexe hulpvragen.”
Multiproblematiek vraagt om samenwerken
De basis is: effectieve hulpverlening en inwoners weer zelfredzaam maken. Die doelen bereik je alleen als hulpverleners van elkaar weten wat ze doen en wat er speelt. Bij een multiprobleemgezin zijn meerdere hulpverleners en organisaties betrokken. Als die allemaal los van elkaar werken, is de hulpverlening inefficiënt en wordt er niet optimaal gewerkt aan vergroting van de zelfredzaamheid.
Samenwerking, intern maar vooral ook met ketenpartners, is cruciaal. Maatschappelijk werk, (zorg)consulent, wijkagent, woningbouw – ze groeien steeds meer naar elkaar toe, maar vinden het soms ook lastig om elkaar te vinden. Oorzaak: het beleid van de gemeente wordt niet altijd goed afgestemd op de praktijk van de hulpverlening. En als beleid en uitvoering niet op elkaar aansluiten, blijf je inefficiënt werken. Effectieve sociale regie valt of staat met samenwerking tussen de ketenpartners. Zaak dus om die zo goed mogelijk te faciliteren, zowel onderling als in het ondersteunende softwaresysteem.
Zonder helder doel voor ogen, is het onmogelijk om een efficiënt proces vast te stellen. Een goede vraag om te beantwoorden is daarom: hoe wil je dat de inwoner er over 5 of 20 jaar bijzit? Hoe maak je de doelgroep van de inwoners die je onder sociale regie hebt grijpbaar? Welke tools zijn daarvoor geschikt?
Gelukkig krijgen steeds meer gemeenten de slag te pakken: steeds meer Wmo-, Jeugd en Werk en inkomens-consulenten sluiten aan bij de wijkteams, beleidsmedewerkers vragen om input van de ketenpartners om nieuw beleid te ontwikkelen en organiseren sessies om samen het beleidsplan te schrijven. Kortom, hoe meer juiste partijen betrokken zijn, hoe beter we de relevantie informatie kunnen verzamelen voor een efficiënt hulpverleningsproces. De volgende belangrijke pijler van effectieve sociale regie over een multiprobleemgezin is namelijk: een integraal klantbeeld.